Ο μύθος της γρήγορης τουφεκιάς
Οσο μεγαλύτερη είναι η αρχική ταχύτητα και το βάρος των σκαγιών, τόσο υψηλότερες πιέσεις και μεγαλύτερο λάκτισμα θα έχουμε. Δεν μπορούμε λοιπόν να αυξήσουμε απεριόριστα και την ταχύτητα και το βάρος των σκαγιών. Υποχρεωνόμαστε σε κάποιον συμβιβασμό και οι δυνατές επιλογές είναι, ή μικρή γόμωση-υψηλή ταχύτητα, ή μεγάλη γόμωση-χαμηλή ταχύτητα.
Μερικά αριθμητικά παραδείγματα θα μας δώσουν μια εικόνα των σημερινών φυσιγγίων. Ως κανονικές θεωρούνται οι αρχικές ταχύτητες από 360 έως 380 m/sec. Χωρίς να είναι απόλυτο, ταχύτητες άνω των 380 m/sec χαρακτηρίζονται ως υψηλές. 400-420 m/sec είναι οι υψηλότερες ταχύτητες των φυσιγγίων του εμπορίου.
Ας συγκρίνουμε τώρα δυο φυσίγγια με σκάγια Νο.5 που βρίσκονται στα άκρα της γκάμας των συνηθέστερων τύπων που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Το ένα με αρχική ταχύτητα 360 m/sec και το άλλο με αρχική ταχύτητα 415 m/sec. Θα νόμιζε κανείς ότι με 55 m/sec παραπάνω, το γρήγορο φυσίγγι είναι κεραυνός σε σύγκριση με το πρώτο. Αν όμως μετρήσει τις ταχύτητες, θα διαπιστώσει με έκπληξη ότι ελάχιστα διαφέρουν στα 35m: τα σκάγια του «γρήγορου» φυσιγγίου φτάνουν στο στόχο με ταχύτητα 220 m/sec και τα σκάγια του «αργού» φτάνουν με 200 m/sec.
Η αντίσταση του αέρα
Η μικρή διαφορά στις μένουσες ταχύτητες (20 m/sec στα 35m) οφείλεται στο ότι η αντίσταση του αέρα στην κίνηση των σκαγιών, δεν είναι ανάλογη της ταχύτητάς τους. Η αντίσταση του αέρα είναι ανάλογη του τετραγώνου της ταχύτητας, που σημαίνει ότι όταν η ταχύτητα των σκαγιών διπλασιάζεται, η αντίσταση του αέρα τετραπλασιάζεται. Ετσι τα σκάγια που ξεκινούν με μεγάλη ταχύτητα από το στόμα του όπλου, επιβραδύνονται πολύ περισσότερο από αυτά με τη μικρότερη αρχική ταχύτητα, με αποτέλεσμα οι τελικές τους ταχύτητες να μη διαφέρουν πολύ.
Για να επανέλθουμε στην προσκόπευση, ας υποθέσουμε ότι ο στόχος είναι μια πάπια που κινείται τραβέρσα στα 35 m με ταχύτητα 90 km/h (δηλαδή 25 m/sec). Πρόκειται για ακραίο παράδειγμα, διότι στις περισσότερες κυνηγετικές περιπτώσεις οι στόχοι κινούνται σε κοντινότερες αποστάσεις και πολύ βραδύτερα, γύρω στα 30 km/h. Πόσο πιο γρήγορα φτάνουν στον στόχο τα σκάγια του γρήγορου φυσιγγίου; Ο χρόνος πτήσης των σκαγιών για τα δυο φυσίγγια της δοκιμής μας είναι 0,127 sec για το «γρήγορο» και 0,138 sec για το «αργό».
Εχουμε δηλαδή μια διαφορά περίπου ένα δέκατο του δευτερολέπτου (0,011 sec για την ακρίβεια). Στον χρόνο που ταξιδεύουν τα σκάγια, η πάπια θα έχει διανύσει 3,17 m στην πρώτη περίπτωση και 3,45 m στη δεύτερη περίπτωση, 0,28 m παραπάνω (ναι, μόνο 30 εκατοστά παραπάνω). Αλλά όταν μιλούμε για προσκόπευση 3-4 μέτρα, είμαστε σε θέση να καθορίσουμε «λεπτομέρειες» 30 εκατοστών του μέτρου; Ποιος από μας μπορεί να εκτιμήσει μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα σε απόσταση 35 m αν δύο σημεία απέχουν 3 ή 3,5 μέτρα; Με διάμετρο κύκλου σκαγιών 70 εκ., μια προσκόπευση γύρω στα 3,5 μέτρα αρκεί για να καταβάλει την πάπια μας και μετά τα δύο φυσίγγια. Φυσικά, αν το παράδειγμά μας ήταν μια μπεκάτσα που πετάει στα 15-20 μέτρα με το ένα τρίτο της ταχύτητας της πάπιας, ε τότε θα μιλούσαμε για διαφορά 4-5 εκ.
Κείμενο: Γιάννης ΜΥΡΙΤΖΗΣ
(Αναδημοσίευση από το «Κυνήγι και Σκοποβολή».)