Πλαγιόκαννο, το... κυνηγετικότερο;
Το πλαγιόκαννο κέρδισε τη μάχη στην προτίμηση του κοινού από την εποχή του εμπροσθογεμούς. Τα πρώτα εμπροσθογεμή ήταν αλληλεπίθετα, με τις κάννες σε κάθετη διάταξη. Κάτι όμως οδήγησε στην επιλογή της οριζόντιας τοποθέτησης των καννών.
Στο εμπροσθογεμές η επιλογή προς το πλαγιόκαννο ήταν ίσως φυσική. Τα καμινέτα, δηλαδή τα σημεία όπου μπαίνουν τα καψύλια για ανάφλεξη της πυρίτιδας, ήταν διαφορετικού μήκους στο κάθετο, ενώ ήταν όμοια στο πλάγιο, άρα πιο εύκολα στην επισκευή. Επίσης, το πλαγιόκαννο εμπροσθογεμές ήταν πιο εύκολο στο γέμισμα.
Φαίνεται ότι η μετάβαση από το εμπροσθογεμές στο οπισθογεμές έγειρε προς το πλαγιόκαννο επειδή αυτό ήταν ήδη δημοφιλές. Ομως δεν ήταν τόσο απλά τα πράγματα...
Από την αρχή της μετάβασης στο οπισθογεμές υπήρχαν απόψεις για την πιο εύχρηστη διάταξη των καννών. Σχολιαστές όπως ο Χόκερ και άλλοι είχαν γράψει για τη βέλτιση μορφή. Στην τελική ανάλυση, το αγοραστικό κοινό έβαλε τη σφραγίδα του στον τύπο το όπλου που επέλεξε την εποχή κατά την οποία η κύρια χρήση το λειόκαννου ήταν στο κυνήγι και όχι στο σκοπευτήριο.
Το πλαγιόκαννο κυριάρχησε για λόγους που μπορούν να χωριστούν σε εργονομικούς και τεχνικούς.
Εργονομικά το πλαγιόκαννο προσφέρει κάποια πλεονεκτήματα σε σύγκριση με άλλους τύπους όπλων στο κυνήγι. Τονίζεται αυτή η χρηστικότητα στο κυνήγι σε αντιδιαστολή με το σκοπευτήριο.
Το πλαγιόκαννο είναι κατ' αρχάς πιο εύκολο στο κράτημα και στη μεταφορά. Είτε ανοικτό στο χέρι ή ακουμπισμένο στον ώμο, το πλαγιόκαννο έχει μια πιο πλατιά βάση από άλλα όπλα, ενώ κάθεται πιο άνετα σε όποιο σημείο του σώματος και αν ακουμπήσει. Μπορεί αυτό να ακούγεται τραβηγμένο, αλλά δεν είναι, ειδικά σε μέρη όπου η μεταφορά το όπλου επιβάλλεται να γίνεται με το όπλο ανοικτό.
Στο άνοιγμα για να γεμίσει το όπλο, το πλαγιόκαννο προσφέρει πιο εύκολη πρόσβαση και στις δύο κάννες. Αυτό το άνοιγμα, το χάσμα, gape στην αγγλική, επιτρέπει την άνετη τοποθέτηση των φυσιγγίων στις θαλάμες, καθώς και την άνετη αφαίρεση των άδειων καλύκων.
Μαζί με το άνοιγμα πάει και η ευκολία στον οπτικό έλεγχο των καννών. Μερικοί από εμάς επιμένουμε να βλέπουμε μέσα στις κάννες όταν γεμίζουμε. Το άνετο άνοιγμα του πλαγιόκαννου και το σταθερό του χάσμα επιτρέπουν τη γρήγορη ματιά στους αυλούς για να είμαστε σίγουροι ότι οι κάννες είναι ελεύθερες από εμφράξεις.
Και βέβαια το πλαγιόκαννο εξ ορισμού έχει το πολυπόθητο χαμηλό προφίλ. Ενα 12άρι πλαγιόκαννο έχει ύψος βάσης και καννών μεταξύ 50 και 56 χιλιοστών. Τα χαμηλότερα σουπερποζέ αρχίζουν από τα 57 χιλιοστά (για το σουηδικό Caprinus), με τα 63 χιλιοστά να αποτελούν το πιο συχνό ύψος βάσης.
Στη σκόπευση, στο κυνήγι οι δύο κάννες προσφέρουν ένα ευρύ σκοπευτικό πεδίο. Για πολλούς οι δύο κάννες όχι μόνο προσφέρουν μια πιο βολική σκοπευτική εικόνα, αλλά και ένα μέτρο υπολογισμού της απόστασης και προσκόπευσης για όσους έχουν μάθει τις συγκριτικές κλίμακες μεταξύ της εικόνας των θηραμάτων και των στομίων όπως αυτά φαίνονται όταν ο χειριστής σκοπεύει.
Η μεγάλη ώθηση στο πλαγιόκαννο ήλθε το 1875 με την εφεύρεση του συστήματος των Ανσον και Ντήλυ, δύο υπαλλήλων της Westley Richards. Το σύστημα Ανσον-Ντήλυ παρέκαμψε την περίπλοκη κατασκευή του όπλου με ολόκληρες φωτιές, ελαχιστοποίησε τα εσωτερικά μέρη και επέτρεπε την εύκολη ρύθμιση του μηχανισμού. Επίσης, μείωσε το κόστος κατασκευής και βέβαια άνοιξε την αγορά όταν το σύστημα αντιγράφτηκε από εκατοντάδες κατασκευαστές μετά την εκπνοή της πατέντας.
Με τόσο λίγα εσωτερικά τμήματα (έξι ανά μεριά, σε αντίθεση με τα δεκαεννέα του όπλου με ολόκληρες φωτιές), το πλαγιόκαννο με αυτό το σύστημα είναι φτηνό στην κατασκευή αλλά και φτηνό στην επισκευή. Σχεδόν όλοι οι οπλουργοί κατανοούν το σύστημα Ανσον-Ντήλυ. Μια ματιά στον μηχανισμό αμέσως δείχνει πώς δουλεύει και ποιο είναι το πρόβλημα, αν και σπάνια προκύπτουν προβλήματα.
Αν το πλαγιόκαννο είναι τόσο βολικό, εύχρηστο και επισκευάσιμο, γιατί δεν κυριαρχεί στα σκοπευτήρια; Ο κύριος λόγος είναι η εξοντωτική χρήση που αντιμετωπίζει ένα όπλο στο σκοπευτήριο. Ενας μέτριος σκοπευτής ρίχνει 200 βολές την εβδομάδα, ένας πρωταθλητής μπορεί να ξεπεράσει τις 1.000 βολές την ημέρα σε εντατική προπόνηση. Το βαρύτερο και ανθεκτικότερο σουπερποζέ έχει ήδη αποδείξει την αντοχή του στα σκοπευτήρια.
Επιπλέον, στη σκόπευση είναι καίρια η διατήρηση της σκοπευτικής εικόνας από την πρώτη στη δεύτερη βολή, και αυτό το καταφέρνει πιο αποτελεσματικά το σουπερποζέ, λόγω κάθετης διάταξης των καννών και λόγω αυξημένου βάρους. Το σουπερποζέ είναι σχεδόν πάντα πιο βαρύ από το πλαγιόκαννο και ειδικά στις σκοπευτικές του εκδόσεις.
Το πλαγιόκαννο σήμερα είναι παραμελημένο από τους κατασκευαστές λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής σε σύγκριση με το σουπερποζέ. Ωστόσο στην αγορά υπάρχουν πάντα καλές ευκαιρίες τόσο σε καινούργια όσο και σε μεταχειρισμένα όπλα. Οι γνώστες και οι συνειδητοποιημένοι κυνηγοί που έχουν μάθει εμπειρικά τα πλεονεκτήματά του το κρατούν πάντα ψηλά.
ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΥΠΡΙΔΗΜΟΣ